در سال­های نخستین سده بیست و یکم شاهد دگرگونی­های ژرف در زندگی بشری هستیم. این دگرگونی­ها در بسترهای متفاوت اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی، زندگی جوامع انسانی را تحت تأثیر قرار داده و بازتاب این روابط را در اماکن و فضاها به ویژه، در شهرها نمایان کرده است. یکی از بزرگترین ویژگی­های این قرن، گشوده شدن چشم اندازهای نو در سکونت­گاه­های انسانی و تمرکز بی­سابقه جمعیت در کلان شهرها و جهان شهرهاست. امروزه جهان در حال تبدیل شدن به شهری بزرگ است. پیش بینی می­ شود در سال ۲۰۲۵ بیش از ۶۵ ٪ مردم دنیا در شهرها ساکن شوند. رشد و توسعه پرشتاب شهرها تحولات چشمگیری را در کیفیت کالبدی و کارکردی آن­ها به دنبال داشته است و در پی آن معضلات، مشکلات، نیازهای جدیدی را در عرصه برنامه ریزی شهری مطرح کرده است که در این زمینه باید به شهرهای آفریقا، آسیا و آمریکای لاتین از رشد بسیار بالای جمعیت شهری برخوردار هستند، اشاره داشت.

تصادفات منجر به کندی ترافیک در معابر، در حال حاضر به صورت یک معضل اجتماعی در سطح جهان مطرح است که همه ساله جان تعداد زیادی از مردم را گرفته و هزینه­ های اقتصادی بزرگی را به جامعه تحمیل می­ کند. (کودن و همکاران، ۲۰۰۲، ۸۴).

تصادفات منجر به ترافیک در معابر، در حال حاضر به صورت یک معضل اجتماعی در سطح جهان مطرح است که همه ساله جان تعداد زیادی از مردم را گرفته و هزینه های اقتصادی بزرگی را به جامعه تحمیل می کند.

نگاهی به آمار فزاینده تصادفات و تخلفات ترافیکی در سطح جهان در سال ۲۰۰۹ بیانگر این مطلب است که اصول ترافیک به گونه­ای متوازن و هماهنگ رشد نکرده ­اند، و این مهم را نخستین بار ویلیام آگبورن[۱] جامعه­شناس آمریکایی در مبحث تغییرات اجتماعی عنوان کرد و تصریح داشت: به دلیل اختراعات و نوآوری­های فنی، بخش­هایی از فرهنگ در معرض دگرگونی و تحول سریع­تر هستند. برای حفظ تعادل فرهنگی، لازم است بخش­های وابسته و مرتبط نیز به طور متناسب متحول شود، اگر بخش­های به هم وابسته فرهنگی نتوانند هم زمان با یکدیگر حرکت کنند جامعه دچار پس افتادگی فرهنگی می­ شود (آگبورن، ۱۹۵۷، ۴۹).

او در این زمینه به ذکر مثالی از اتومبیل و جاده پرداخت و عنوان کرد در سال ۱۹۱۰ اتومبیل و جاده به عنوان دو واحد فرهنگی مرتبط به هم، تقریبا با یکدیگر سازگار بودند. در آن دوره اتومبیل­ها سرعت چندانی نداشته و می­توانستند به راحتی از جاده­های پر پیچ و خم و بعضا ناهموار بگذرند. اما به زودی با تغییراتی که در موتور و ترمز اتومبیل­ها به وجود آمد، سرعت آنها و امکان متوقف ساختن آنها افزایش یافت.

اما گسترش و توسعه جاده ها به همان سرعت امکان پذیر نبود؛ در نتیجه تا مدت­ها بین اتومبیل و جاده ناسازگاری وجود داشت (آگبورن، ۱۹۶۶، ۵۰).

بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی سلامت (۲۰۰۹) سالانه ۲/۱ میلیون نفر در سراسر جهان جان خود را در حوادث جاده­ای از دست می دهند؛ بین ۲۰ تا ۵۰ میلیون نفر مصدوم می­شوند و بالغ بر ۵۱۸ میلیارد دلار خسارت مالی به بار می­آید و پیش بینی می­ شود رقم مرگ و میر در سال ۲۰۳۰ به بیش از ۴/۲ میلیون نفر در سال برسد. افزون بر این بر پایه­ فرایند موجود، تلفات جاده­ای که در سال ۲۰۰۴ با ۲/۲ درصد کل مرگ و میرها، نهمین عامل عمده مرگ و میر بوده، در سال ۲۰۳۰ با ۶/۳ درصد مرگ و میرها به پنجمین عامل اصلی مرگ و میر تبدیل شود (آمار جهانی سلامت، ۲۰۰۸).

در کشور ما نیز تصادفات ترافیکی به مشکلی بزرگ و مهم تبدیل شده، به گونه­ای که ایران به لحاظ تصادف­ها و سوانح جاده­ای و ترافیکی به عنوان یکی از کشورهای دارای بیشترین موارد تصادف و مرگ و میر ناشی از آن معرفی شده است (زنگی آبادی و همکاران، ۱۳۹۱، ۴۷).

بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۰۹، ایران با ۱۷ میلیون وسیله نقلیه متخلف، آمار سالانه ۲۲۹۷۱ نفر تلفات جاده ای و بیش از ۶۸۵ هزار نفر مجروح و مصدوم، در ردیف ۱۰ کشور اول دنیا قرار داشت (رویانیان، ۱۳۸۶، ۲) که در این میان، کلان شهرها سهم به سزایی از سوانح خودرویی را به خود اختصاص می­ دهند.

۱-۲ بیان مسئله

برابر آمار و اطلاعات برگرفته از گزارش پلیس راه آزادراه تهران کرج در سال­های ۹۱-۹۰ تعداد ۲۹۰۱  فقره تصادف رانندگی در آزادراه تهران کرج حادث گردیده است. که  ۱۵ فقره تصادف فوتی، ۷۷ فقره تصادف جرحی و بقیه خسارتی هستند.

موضوعی که در این پایان ­نامه از آن سخن به میان می آید، بررسی علل و عوامل مؤثر بر تصادفات برون شهری در ساعات اولیه صبحگاهی (در آزادراه تهران کرج در سال های ۹۱-۹۰). بالا بودن شمار تصادفات در این قلمرو زمانی و مکانی، محقق را واداشت در اندیشه­ی رسیدگی به مسئله برآید. بررسی های انجام شده حاکی است، در کشور ما تحقیقی در این خصوص با محوریت ساعات اولیه صبحگاهی صورت نگرفته است.

 

تعداد صفحه : ۱۷۳

بخش عمده‌ای از سفرهای شهری بصورت پیاده انجام می‌شود و هر سفر شهری سواره نیز حداقل در دو انتهای خود با سفرهای پیاده تکمیل می‌گردد. طبق برآوردهای انجام شده در شهر تهران  حدود ۲۵ درصد از کل سطح شبکه معابر شهری اختصاص به شبکه پیاده‌روی دارد. سایر تسهیلات پیاده‌روی هم نسبت قابل توجهی در کل سیستم حمل و نقل شهری به خود اختصاص می‌دهند. [۱]

سیستم پیاده در مقایسه با سایر سیستم‌های حمل و نقل شهری دارای خصوصیات و مزایای منحصر به فردی است که از جمله آنها می‌توان به انعطاف‌پذیری، ارزانی، مصرف انرژی کمتر، هماهنگی با ملاحظات زیست‌محیطی و . اشاره نمود. علاوه بر این سیستم پیاده‌روی نقش مکمل در ارائه خدمات سایر سیستم‌های جابجایی و بخصوص حمل ونقل عمومی را ایفا می‌کند. از سوی دیگر برخلاف سایر سیستم‌های ترابری که تقاضای سفر آنها وابسته به سایر فعالیتها است در این سیستم سفر پیاده می‌تواند هم وسیله باشد و هم هدف. به عبارت دیگر پیاده‌روی ممکن است صرفاً به خاطر خود پیاده‌روی انجام شود. علاوه بر سفرهای پیاده کامل که به منظور معین از مبدأ تا مقصد انجام می‌گیرد بخشی از سفرهای سواره نیز معمولاً به شکل پاره سفر نظیر فاصله دو ایستگاه اتوبوس، فاصله محل پارکینگ تا مقصد و . به صورت پیاده عمل می‌شود که اینگونه سفرهای پیاده نیز حجم قابل ملاحظه‌ای در مجموع سفرهای شهری را به خود اختصاص می‌دهد.

باید توجه داشت در شکل‌گیری شهرهای اولیه، پیاده نقش اصلی را ایفا می‌نمود زیرا مسافت پیاده‌روی مطلوب، محل استقرار کاربری‌ها و نهایتاً ساختار کلی شهر را مشخص می‌ساخت. استقرار محل کسب و کار ، محل عبادت روزانه و مناطق مسکونی در طرح‌ریزی شهرهای قدیمی بخوبی نمایانگر نقش و هویت پیاده کمرنگ گرددی و اتومبیل نقش اصلی را در تعیین محل استقرار کاربریها و شکل‌گیری شبکه ارتباطی پیدا نمود. تضاد انسان و اتومبیل در شکل‌گیری شبکه ارتباطی شهرها عموماً به نفع اتومبیل و کمرنگ‌تر شدن هویت پیاده بوده است به طوریکه امروز در برنامه‌ریزی شهری و حتی برنامه‌ریزی حمل و نقل شهری پیاده جایگاه نسبی خود را نیز از دست داده است و سفرهای سواره انسان در کانون توجه مدیران و کارشناسان قرار گرفته و نهایتاً تخصیص امکانات و اعتبارات عمدتاً در جهت ایجاد تسهیلات برای عبور بیشتر وسایل نقلیه است. نتایج نظرخواهی از مدیران مناطق شهر تهران و برخی از شهرستانها که توسط سازمان حمل و نقل و ترافیک شهر تهران صورت گرفته است و در مجلدی به همان نام چاپ و انتشار یافته است[۹]،‌به وضوح نشان می‌دهد که عابر پیاده در سازمان شهرداریها و تخصیص اعتبارات جاری آنها جایگاه متناسبی ندارد و عملاً در طرحهای توسعه شبکه ارتباطی شهری احداث سواره‌رو و تأمین تسهیلات برای عبور انسان سواره مورد توجه بوده است و عملاً احداث پیاده‌رو متناسب با حجم عبور پیاده و تأمین ایمنی آنها در عرض معابر بویژه در تقاطعها و پیش‌بینی محل ایمن برای محل انتظار مسافران درایستگاهها و . کمتر در طرحهای شهری مورد توجه قرار می‌گیرد.در کشورهای صنعتی پیشرفته که خود سازنده اتومبیل هستند و مالکیت وسایل نقلیه به مراتب از شهرهای ما بالاتر است به مسائل پیاده توجه بیشتری مبذول شده است.

۱-۳- بیان مسئله

علیرغم مزایای غیرقابل انکار و مسلم سیستم پیاده هنوز موجودیت آن در کنار سایر سیستم ها در کلان شهرهای کشورمان به درستی به رسمیت شناخته نشده است. شاید دلیل اصلی این کم‌توجهی محدودیت‌های پیاده‌روی از نظر سرعت و مسافت باشد و شاید گستردگی دامنه و فراگیری آن. در هر صورت به هیچ عنوان و دلیلی نادیده انگاشتن این سیستم قابل توجیه نبوده و یقیناً ادامه این روند نه به سود جامعه و نه در جهت بهبود سیستم حمل و نقل خواهد بود. بدیهی است وضعیت فعلی سیستم پیاده‌روی که حاصل سالها بی‌برنامگی و بی‌توجهی نسبت به مسائل سیستم پیاده‌از طرف مسئولین، برنامه‌ریزان و طراحان می‌باشد را نمی‌توان جز از طریق یک برنامه‌ریزی جامع و هماهنگ بهبود بخشید. این برنامه باید لزوماً کلیه جنبه‌های مرتبط با برنامه‌ریزی، طراحی و مدیریت سیستم را دربرگیرد و یکی از مهمترین اقدامات زیربنایی در این راستا تدوین اصول و معیارهای فنی مربوطه و ارائه پیشنهادات کاربردی است.

کمبود امکانات و تسهیلات تخصیص یافته به سیستم پیاده‌روی که به هیچ روی تناسبی با جایگاه و سهم آن در حمل و نقل شهری ندارد و پائین بودن سطح عمومی آموزش و آگاهی‌های ترافیکی باعث شده پیاده حقوق حقه خویش را پایمال یافته و گاهی خود نیز به عنوان متخلف در صحنه‌های مختلف ترافیکی ظاهر می‌شود لذا در برنامه‌ریزی شهری و برنامه‌ریزی حمل و نقل شهری ضروری است امکانات پیاده‌روی در معابر شهری مورد توجه خاص قرار گیرد و اینچنین است که مطالعه و بررسی تطبیق روش های عبور عابرین پیاده شهر تهران از عرض معابر تعریف و نیاز به توصیف آن ضرورت میابد.

تعداد صفحه : ۲۲۰

:

مذاکره ،کاری که همه ما ، همیشه و تقریباً در مورد همه چیز انجام می دهیم و اثر بخشی ترین روش برای حل تعارض است . مذاکره بعنوان روشی تعریف می شود که افراد برای نیل به تصمیمهای آرمانی  استفاده می کنند و در مورد چگونگی و ماهیت اقدامات آینده به توافق می رسند .مذاکره در تمامی لحظات بشر عجین شده است و ماهیتی همه روزه دارد . چرا که تمامی انسانها مذاکره می کنند و در واقع زبان قرارداد و داد و ستد را از بدو تولد می آموزند . اما آیا همه افراد از مهارتها و توانمندیهای لازم جهت انجام مذاکره موفق برخوردارند ؟ و در صورت عدم برخورداری از مهارتهای لازم ، آیا مذاکره اثر بخش ، مهارتی قابل انتقال است ؟(فیلیپ باگلی)[۱] حال با توجه به توضیحات بالا در این فصل ابتدا، بیان مسئله بررسی می گردد و در مرحله بعد اهمیت و ضرورت تحقیق مطرح  شده، و در ادامه به بیان فرضیات تحقیق پرداخته می شود . سپس هدف تحقیق ،جامعه آماری و نمونه آماری  مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت . در ادامه  روش های جمع آوری اطلاعات و متغیرهای وابسته -مستقل و در نهایت واژگان کلیدی ارائه خواهد گردید.

 

۱-۱-بیان موضوع و مسئله تحقیق:

دنیایی که در آن زندگی می کنیم شاهد تحولات شگرفی است . سرعت این تحولات روز به روز بیشتر می شود به طوری که به هیچ وجه با گذشته های دور قابل قیاس نیست . اگر بخواهیم آمادگی همراهی و توان لازم برای همگامی با این تحولات داشته باشیم به ناچار باید اطلاعات ، دانش ، ابزارها و توانمندی های مناسب و ضروری را در خود ایجاد و شکوفا کنیم . در این میان هم مدیر علاوه بر توانایی های فنی نیاز به داشتن مهارت هایی  در برقراری ارتباط مؤثر با دیگران را باید لازمه ی کار خود قرار دهد چون کار مدیر دستیابی و رسیدن به اهداف سازمانی است. یکی از مهمترین مهارت های ارتباطی ، مهارت در مذاکره^۲ است[۲]، مذاکره یعنی راه نفوذ در دیگران به منظور مبادله ی افکار یا اشیاء مادی است، مذاکره مهم ترین و رایج ترین وسیله برقراری ارتباط بین انسان هاست.)میرزا حسینی،۱۳۸۶) از انجایکه  تمام نیازها از جمله  ادامه زندگی ، امنیت ، آسایش زندگی ، رفاه اقتصادی ، افزایش آگاهی ، بالابردن سطح زندگی و پیشرفته ترین سطح این است که ، با دیگران برای تأمین نیازهای خود به توافق برسند.(انواری رستمی،۱۳۸۷)

در این پژوهش طبق بررسی های صورت گرفته در این زمینه ، ایجاد مذاکرات موفق و بهتر به پارامترهایی چون            تواناییهایذاتی و فکری افراد، فرهنگ ،توانایهای ارتباطی و تاکتیک مناسب ،بستگی دارد.

در واقع برای دستیابی به تمام پارامترهای ذکر شده در این  مدل  شرکتها نیازمند انجام  اقدامات استراتژیک و کاملا برنامه ریزی شده  می باشد، از طرف دیگر  عوامل ذکر شده به صورت مستقیم و غیر مستقیم در ایجاد فنون مذاکرات تاثیر بسزایی  خواهد داشت . در مجموع این پژوهش  با مدل ارائه شده که فرضیه های این تحقیق بر اساس این مدل پیشنهادی شکل گرفته است، به دنبال عوامل تأثیر گذار در ایجاد مذاکرات بهتر در فرایند بازاریابی داشته و به بحث و بررسی در این زمینه  خواهد پرداخت .

 

۲-۱-اهمیت و ضرورت تحقیق :

مذاکره امروزه یکی از با اهمیت ترین و مهمترین کار هر مدیر به حساب می آید . هر مدیر خواه یا ناخواه با افراد زیر دست و مافوق و کلیه افرادی که به نحوی با سازمان مرتبط در تماس اند برخورد دارد، این ارتباط خود نشان دهنده مذاکره است یعنی این ارتباطات به همین جا ختم نمی شود؛ بلکه وقتی این ارتباطات از مرزهای سیاسی کشورها می گذرد رابطه پیچیده تری تحت عنوان روابط خارجی پیش می آید که این نوع ویژه ای از مذاکرات و توانمندی های فوق العاده ای را طلب می کند. این فرایند امروزه با سرعت و تنوع و پیچیدگی خاص خودش به پیش می رود که این یک حقیقت غیر قابل انکار و قطعی به شمار می آید که  عدم تسلط به اصول فوق باعث خواهد شد ، علاوه بر منافع فرد سازمانی ، منافع کلان و ملی نیز در معرض تضییع و خطر قرار خواهد گرفت . بنا بر این برای حفظ منافع خرد و کلان و تقویت فرهنگ مذاکراتی باید به نحو شایسته ای اقدام مثبت و سریعی در این زمینه ایجاد ، توسعه و تقویت این عامل انجام گیرد. با این وجود در ایران بسیاری از مدیران روش درست انجام کار مذاکره را نمی دانند هر چند این افراد جهت انجام امور تجاری خود دائماٌ در حال مذاکره اند ، لیکن این مباحث و توجیهات دلیل بر آن نمی شود که آن عمل(انجام مذاکرات)همیشه در تمام جلسات درست انجام شود ،از انجایکه  مذاکره هم احتیاج به دانش و مهارت خاص خود دارد که مدیران ما بایستی با این مهارت ها آشنایی پیدا کنند و آن را به خوبی فراگیرند و از جنبه  علمی آنر ا  بیاموزند،و  با برخورداری از مهارت در مذاکره بدون اتلاف وقت و انرژی و منابع به راحتی می توانند از نقطه نظرات هم مطلع شوند و به خوبی از این مذاکرات سود ببرند .

 

۳-۱- اهداف تحقیق :

در  این تحقیق با شناخت دقیق وکامل عواملی از جمله فرهنگ مذاکراتی،توانایی های ذاتی و فکری، توانایی های ارتباطی و تاکتیک مناسب را بررسی و ارزیابی کرده و مورد بحث و بررسی قرار خواهیم داد.

اهداف  اساسی در این پژوهش :

 

• تجزیه و تحلیل عوامل موثر در انجام مذاکرات برتر در بازاریابی برای شرکت هنکل پاک وش .
• شناسایی نقاط قوت و ضعف شرکتها در انجام مذاکرات برتربرای شرکت هنکل پاک وش.
• ارائه راهکارهای مناسب جهت انجام مذاکرات برتر در معاملات بازاریابی برای شرکت هنکل پاک وش.

اهداف کلی و آرمانی:

انجام مذاکرات برتر با توجه به پارامترهای ذکر شده و افزایش سهم بازار برای شرکت هنکل پاک وش.

۴-۱-سوالات تحقیق:

سوالات اصلی تحقیق:

• عوامل موثر در انجام فنون مذاکرات موفق برای شرکتها به ویژه شرکت هنکل کدام است؟
• از میان عوامل موثر انجام فنون مذاکرات بهتر در بازاریابی کدام عامل از دیدگاه شرکت هنکل مهمتر است؟

سوالات فرعی تحقیق:

۱-آیا فرهنگ افراد در مذاکره بر انجام شدن مذاکرات برتر موثر است؟

۲-آیا توانایی های فکری –ذاتی افراد بر انجام مذاکرات برتر موثر است؟

۳-ایا توانایی های ایجاد ارتباطی و گفتاری بر انجام مذاکرات برتر موثر است ؟

۴-ایا انتخاب تاکتیک مناسب بر بهتر انجام مذاکرات برتر موثر است ؟

۵-ایا انجام مذاکرات برتر بر موفقیت در افزایش سهم  بازار موثر است ؟

۵-۱-فرضیات تحقیق :

هر تحقیقی برگرفته از خلاقیت محقق و ابتکار آن به شمار می آید،به طوری که محقق در این رابطه به  موضوعی می پردازد که در نوع خود تازه و نو است؛ لذا محقق برای بررسی این پدیده که در ذهن او در قالب مسئله رخ می دهد اقدام به طرح فرضیه ای می نماید که از طریق اثبات یا رد فرضیه به صحت و سقم مسئله ایجاد شده پی می برد ، هیچ تحقیقی بنحوی انجام نمی گیرد مگر این که در فرضیاتی درست و سنجیده برخوردار باشد .

 

 

    فرضیه‏های تحقیق:

۱- توانایی های فکری –ذاتی افراد بر انجام مذاکرات برتر موثراست .

۲- فرهنگ افراد در مذاکره بر انجام شدن مذاکره برتر موثر است .

۳ - توانایی های ایجاد ارتباطی و گفتاری بر انجام مذاکرات برتر موثر است .

۴- انتخاب تاکتیک مناسب بر انجام مذاکرات برتر موثر است .

• انجام مذاکرات بهتر بر موفقیت در افزایش سهم بازار برتر موثر است .

 

۶-۱-روش تحقیق

این پژوهش از لحاظ هدف یک تحقیق کاربردی است زیرا تحقیقات کاربردی بیشتردر پی استفاده عملی از نظریه ها و فرضیه ها ی ابداع شده در جهت شناخت یک پدیده یا حل یک مسئله به صورت واقعی هستند. البته از نظر روش انجام آن می توان گفت تحقیق حاضر از روش توصیفی و از شاخه پیمایشی می باشد و با بهره گرفتن از ابزاری همچون پرسش نامه ،مصاحبه به تفسیر و تشریح شرایط پرداخته خواهد شد ،این پژوهش کاربردی نیز می باشد زیرا به دلیل وسعت جامعه آماری مورد بررسی، نمونه ای از جامعه برای کشف چگونگی روابط بین متغیرهای تحقیق انتخاب گردیده است .

 

۷-۱-جامعه آماری، روش نمونه‏ گیری

 

جامعه آماری در نظر گرفته شده برای تحقیق حاضر شرکت تولیدی مواد شوینده هنکل پاک وش دراستان مرکزی(شهرستان ساوه) می باشد که  این شرکت در واحد های بازاریابی ،فروش وتولیدی در حدود ۲۴۰  نفر پرسنل داشته که به دلیل بالا نبودن حجم جامعه آماری و در نظر گرفتن خطا از فرمول کوکران استفاده شد، که طبق این فرمول بطور تصادفی ۱۴۵ نفر از کارشناسان و متخصصین را از این  بخش ها( تولیدی ،بازاریابی و فروش) که صلاحیت پاسخگویی به سوالات ما را دارند ، انتخاب خواهند شد  .

[۱] -bagoli philip

۲- Negotiation

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

تعداد صفحه : ۷۳

قیمت : ۱۴۷۰۰تومان

:

کاهش درآمد حاصل از صدور نفت و نوسانات شدید آن، افزایش جمعیت کشور، کاهش قدرت خرید، درآمدهای نفتی در نتیجه به هم خوردن رابطه مبادله به نفع کشوری صنعتی و پیشرفته در راه تجارت با کشورهای جهان سوم و از همه مهتر پایان پذیر بودن منابع طبیعی و از جمله نفت باید زنگ خطر را برای ما و خصوصاً برنامه ریزان و سیاست گذاران اقتصادی کشور به صدا در آورده و ما را به این باور رسانده باشد که توسعه صادرات غیرنفتی و رهایی یافتن از اقتصاد تک محصولی متکی به درآمد های نفتی ضرورتی اجتناب ناپذیر است. امروز توسعه صادرات غیرنفتی تنها افزایش درآمدهای ارزی از طریق صدور انواع کالاهای ساخته شده و خدمات محدود نمی شود. بلکه توسعه صادرات نقش مهمتری را به عنوان یک استراتژی رشد و توسعه اقتصادی به عهده دارد. در اجرای استراتژی توسعه صادرات بخشهای مختلف اقتصادی شامل صنعت، معدن، خدمات، بهداشت، کشاورزی، و غیره مورد توجه قرار می گیرد.

با توجه به نکته که کشورمان به دلیل شرایط خاص اقلیمی و جغرافیایی جزء محدود کشورهای دنیا است که قابلیت بالایی در تولید محصولات کشاورزی داراست و از نظر تنوع در بخش باغداری و محصولات باغی سومین کشور دنیا پس از کشورهای چین (اول) و ترکیه و آمریکا (مشترکاً دوم) می باشد. می توان به عنوان بخشی از استراتژیهای توسعه صادرات کشور به بخش کشاورزی و باغداری معطوف شد و با تولید انواع محصولات کشاورزی و باغی علاوه بر تامین نیازهای داخل به صدور این محصولات و درآمدی که ارزی حاصل از آن چشم داشت.

۲-۱ تعریف موضوع

موضوعی که در این تحقیق مورد بررسی قرار خواهد گرفت «بررسی موانع صادرات مرکبات کشور و ارائه راهکارهایی برای افزایش صادرات آنها می باشد» کشور ما سرزمین پهناوریست که از شرایط آب و هوایی بسیاری متنوعی برخوردار است. همین شرایط آب و هوایی و اقلیمی متنوع زمینه بسیار مساعدی را برای تولید انواع و اقسام محصولات کشاورزی فراهم آورده است. بخشی از این تولیدات به مصرف داخلی می رسد و بخش قابل توجهی از آن نیز قابل صدور به سایر کشورهای دنیا است.

مرکبات نیز به دلیل همین شرایط مساعد آب و هوایی و خاک مناسب در اغلب نقاط کشور به ویژه شمال و جنوب کشور قابل کشت و پرورش است و ذکر این نکته ضروری است که تولید فعلی مرکبات کشور در تولید این محصولات می توان با افزایش سطح زیر کشت و در نتیجه تولید آن به افزایش صادرات آن امیدوار بوده پس با توجه به ظرفیت موجود صاردات این محصولات می توان مقدار قابل توجهی ارز وارد سیستم اقتصادی کشور کرد و با توجه به اینکه در برنامه های اقتصادی دولت برای صادرات محصولات غیرنفتی اهمیت خاصی قائلند. لذا بررسی و تخصص پیرامون این موضوع می تواند راهگشا باشد. در این راستا تحقیق حاضر به بررسی و تبیین مواننع موثر بر افزایش صادرات مرکبات می پردازد و تلاش بر این است که مولفه ی مهمی نظیرتسهیلات و نگهداری انبار سیستم بسته بندی، سیستم حمل و نقل و انجام بازاریابی به طور صحیح و میزان اهمیت و تاثیر هر یک از این چها مولفه در افزایش صادرات مرکبات مورد بررسی و شناسایی قرار گیرد.

۳-۱ اهمیت موضوع

صادرات فعالیتی بسیار پیچیده و دارای ظرافت های خاصی خویش است. توسعه صادرات امری آسان نیست. برای فروش بیشتر کالا به خریداران شرایط و عمل مساعد بسیار لازم است نه فقط جلب رضایت مصرف کننده خارجی نسبت به کیفیت قیمت، شرایط عرضه، بازار رسانی و خدمات پس از فروش کالا لازم است. بلکه با توجه به این نکته ضروری است که کشور با رقبای سرسخت قدرتمند در این زمینه روبرو است. بدون مطالعات مشکلات و تنگناها و بررسی تحقیق مستمر پیرامون عوامل موثر در افزایش صادرات توسعه صادرات غیرنفتی ممکن نیست بسیاری از کشورهای توسعه یافته و حتی در حال توسعه دنیا مبالغ هنگفتی را به انجام پژوهشهای علمی به تخصیص می دهند.

در راه صادرات محصولات کشاورزی و از جمله مرکبات که ظرفیت بالایی برای تولید و صادرات آن در کشور وجود دارد موانع بسیاری پیش روی ماست. تولید فعلی مرکبات کشور سالانه بیش از سه میلیون و هفتصد هزار تن است و بررسی انجام شده نشان می دهد که از این مقدار ۷۰۰ هزار تن حدود ۲۰% آن قابلیت صدور دارد. اما میزان فعلی صادرات این محصول در حدود ۷۰ هزار تن در سال است یعنی در حدود ۱۰% از ظرفیت صادراتی موجود که این رقم بسیار ناچیزی است فراوان مشاهده شده است که کشور عین که تولید بسیار ناچیزی نسبت به کشور ما دراد چندین برابر ما صادرات مرکبات درند.

تعداد صفحه :۶۵

:

بررسی آمار صادرات و واردات در سال ۱۲۶۸ ه ش نشان می‌دهد که محصولات کشاورزی و دامی عمده ترین بخش محصولات صادراتی ایران در یک قرن پیش بوده است. در آن زمان ابریشم، برنج، پنبه، توتون و تنباکو از اقلام عمده صادراتی کشور بوده‌اند که امروزه به منظور وارد کردن اغلب آنها سالانه مبلغ قابل ملاحظه ای ارز از کشور خارج می‌شود. این آمار همچنین نشان می‌دهد که با وجود کسری موازنه تجاری در سال۱۲۶۸ ه ش ، درآمد حاصل از صدور کالاهای کشاورزی به تنهایی قادر به جبران بیش از نیمی از هزینه‌های مربوط به واردات کشور بوده است ولی تا سال ۱۳۲۰ ه ش سهم صادرات غیر نفتی به تدیریج تقلیل می‌یابد چنانکه سهم صادرات غیر نفتی از کل مبادلات بازرگانی خارجی به یک سوم می‌رسد و تا سال ۱۳۳۰ ه ش این نسبت به حدود یک چهارم تنزل پیدا می‌کند. روند گسترش واردات در پی افزایش درآمد‌های ناشی از فروش نفت به نحوی شتاب می‌گیرد که تولید داخلی تحت الشعاع واردات کالا واقع شده و تجارت خارجی به اهرم فشار بر اقتصاد ملی بدل می‌شود. بنابراین از حدود یکصد سال پیش رابطه تحویل نفت در مقابل دریافت کالای ساخته شده، هسته اصلی بازرگانی خارجی کشور گردیده و وابستگی اقتصادی در نتیجه وجود این بافت ناسالم ایجاد و تحکیم شده است.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی به منظور تغییر روند بازرگانی خارجی با توجه به نیازهای واقعی کشور، تلاشهایی بعمل آمد. اما از هم گسیختگی اقتصاد کشور بدلیل اعتصابات گسترده مردم در سال ۱۳۵۷ و عدم وجود برنامه مشخص و نیز بروز عوامل متعدد سیاسی موجب گردید که سهم واردات مصرفی همچنان به روند صعودی خود ادامه دهد. بعدها نیز تحریم اقتصادی و جنگ تحمیلی، میزان صادرات را بشدت کاهش داد. بطوریکه در حال حاضر تجارت خارجی ایران با صادرات تک محصولی (نفت) و وابستگی شدید به ارز حاصل از آن مشخص می‌باشد. در سالهای اخیر دولت تلاشهای بسیاری به منظور افزودن بر سهم صادرات غیر نفتی بعمل آورده است. در این راستا صادرات سنگهای قیمتی و بخصوص فیروزه نیشابور می‌تواند مثمر ثمر واقع گردد، چراکه فیروزه نیشابور بعنوان بهترین فیروزه جهان، دارای شهرت بین المللی است و در صورت توجه بیشتر به صادرات آن می‌تواند ارز آوری مناسبی ایجاد نماید.

۲- بیان مسئله:

قدیمی ترین اطلاعی که از فیروزه در دست داریم به ۳۴۰۰ سال پیش از میلاد مسیح مربوط است و نوشته‌اند که فراعنه مصر این سنگ زیبا را از معادن شبه جزیره سینا استخراج کرده و در زینت آلات خود بکار می‌بردند و بدین گونه شاید استخراج فیروزه قدیمی ترین استخراج کانهای صخره ای در ستاریخ باشد ولی از همان زمان های باستان بهترین و مطلوبترین فیروزه در معادن ایران بدست می‌آمده که از زمان های بسیار قدیم آن را استخراج و صادر می‌کرده‌اند و چون این سنگ بهادار از راه ترکیه به اروپا وارد و شناخته گردیده است بدان سبب اروپاییان آن را، ترکواز (Turquoise) یعنی ترکی می‌نامند.

نام نیشابور با نام فیروزه همزاد است و در مقام تعریف، نیشابور را شهر فیروزه‌های درشت، شهری با سنگهای فیروزه و . می‌گویند. بشهادت گوهر شناسان دور و نزدیک، فیروزه نیشابور در روی زمین مقام اول را دارد. این سنگ گرانبها و پر ارزش که زینت بخش گنجینه‌های گرانبهای ثروتمندان جهان و خزاین ممالک می‌باشد همواره توجه جهانیان را به خود جلب کرده است.

از کتیبه کاخ داریوش در شوش معلوم می‌گردد که در آن تاریخ فیروزه «اخشائین» نامیده می‌شده و از خوارزم برای زینت آلات کاخ وارد شده بود. نمونه‌هایی که در اثر کاوشهای باستان شناسی بدست آمده نشان می‌دهد که فیروزه در هزاره دوم قبل از میلاد در ایران بعنوان سنگ زینتی مورد استفاده قرار می‌گرفته است. در دوره ساسانیان از فیروزه غیر از انگشتر و گوشواره و غیره ظروفی برای دربار سلاطین تهیه می‌شده است.

از مطالب فوق بخوبی می‌توان به مرغوبیت فیروزه نیشابور و قدمت استخراج و تراش آن و دیرینه بودن هنر ساخت زیور آلات فیروزه ای در ایران پی برد بطوریکه فیروزه نیشابور حتی به کشورهای اروپایی هم صادر می‌شده است. اما علی رغم این پیشینه افتخار آمیز، متأسفانه در حال حاضر فیروزه تراشی و صادرات فیروزه از وضعیت مطلوبی برخوردار نیست و بر اساس مصاحبه‌های انجام شده با فیروزه تراشان و صادرکنندگان مصنوعات فیروزه ای، هم اکنون بخش قابل ملاحظه ای از فیروزه‌های تراشیده شده در بازار داخلی را فیروزه‌های شیمیایی و یا فیروزه‌های آمریکایی که بصورت قاچاق وارد کشور می‌گردد، تشکیل می‌دهد. با وجود چنین مسأله نگران کننده ای تاکنون تحقیق علمی برای پاسخگویی به سؤالات زیر انجام نشده است:

• وضعیت فعلی مدیریت بازار فیروزه صادراتی استان خراسان چگونه است؟
• راهکارهای مناسب جهت افزایش صادرات مصنوعات فیروزه ای کدامند؟

امید است که این تحقیق بتواند از طریق پاسخگویی به سؤالات فوق در جهت آشنایی بیشتر با صنعت فیروزه استان خراسان و رفع موانع و مشکلات آن مفید واقع شده، نقش کوچکی در تحقق آرمان ملی اقتصاد بدون نفت ایفا نماید.

۳- ضرورت انجام تحقیق

با توجه به اینکه فیروزه تراشی یکی از صنایع دستی مهم استان خراسان محسوب می‌شود و برای پی بردن به ضرورت انجام این تحقیق، شایسته است که به اختصار اهمیت صنایع دستی را از ابعاد مختلف بررسی نماییم:

• اشتغال زایی: اشتغال زایی صنایع دستی با توجه به تعداد قابل توجه شاغلین در رشته‌های گوناگون صنایع دستی و سنتی از مهمترین عوامل مؤثر توسعه اقتصادی به حساب می‌آید.
• ارزش افزوده: تولیدات صنایع دستی، از ابعاد مختلف بخصوص در رابطه با صادرات کشور از ویژگی خاصی در زمینه‌های اقتصادی ارز آفرینی و تولید درآمد ملی برخوردار است. ارزش افزوده اینگونه تولیدات موجب توصیه اکید در زمینه توسعه و گسترش آن می‌گردد.
• عدم وابستگی صنایع دستی: صنایع دستی بدلی عدم وابستگی به مواد اولیه خارجی و اتکا به تولیدات داخلی، از ویژگی بارزی برخوردار است و این امر در اکثر رشته‌های آن بوضوح دیده می‌شود. البته در بعضی موارد نادر، به میزان ناچیزی از مواد اولیه خارجی وابسته می‌گردد. در مجموع توسعه و گسترش صنایع دستی گام مفیدی در خود کفایی نسبی کشور به حساب می‌آید.
• مظاهر فرهنگی صنایع دستی: اصالتهای فرهنگی صنایع دستی، مبین ارزشها و هویت سنتی جامعه بوده و اشاعه اینگونه صنایع در گسترش و تعمیم هویت فرهنگی جامعه بسیار با اهمیت می‌باشد.

علاوه بر موارد فوق می‌توان گفت که امروزه استخراج و فرآوری سنگهای قیمتی، بخش مهمی از اقتصاد کشورهایی مانند: برزیل، کلمبیا، افریقای جنوبی، استرالیا، برمه، سریلانکا، تایلند، چین، هند، کشورهای اروپایی، آمریکا و بسیاری از دیگر کشورها را تشکیل می‌دهد. بصورتیکه حذف این صنعت برای تعدادی از این کشورها حکم حذف صنعت نفت برای ایران را دارد.

ارزش تولید جهانی سنگهای قیمتی پس از فرآوری در سال ۱۹۹۵ میلادی به بیش از یکصد میلیاد دلار رسید. امروزه اهمیت بازار جهانی سنگهای قیمتی به حدی است که در اکثر کشورهای جهان متخصصان این رشته در محافل علمی-دانشگاهی ویژه ای تحت نام جمولوژی (Gemology) یا گوهر شناسی تربیت می‌شوند. در یک مقایسه اگر ارزش یک نگین زمرد با کیفیت عالی به وزن ۶۰ قیراط (۱۲ گرم) و به ارزش تقریبی یک میلیون دلار را با قیمت ۱۲ گرم طلا به ارزش تقریبی یکصد دلار بسنجیم در می‌یابیم که چرا امروزه اکثر سرمایه گذاران کوچک و بزرگ در جهان، خرید سنگهای قیمتی را به خرید فلزات قیمتی ترجیح می‌دهند.

اما متأسفانه در کشور ما بهره برداری از معدن فیروزه نیشابور از وضعیت مطلوبی برخوردار نمی باشد. زیرا مطابق اطلاعات دریافتی از اداره کل معادن و فلزات استان خراسان، میزان استخراج مجاز سالیانه این معدن ۳۷۰۰۰ کیلوگرم می‌باشد ولی در سال ۱۳۷۷ میزان استخراج،۱۳۵۰۰ کیلوگرم بوده است و بناچار فیروزه تراشان برای تداوم فعالیت خود، به فیروزه‌های وارداتی روی آورده‌اند و اگر این روند به همین صورت ادامه پیدا کند دور از انتظار نخواهد بود که در آینده ای نه چندان دور دستیابی به فیروزه مرغوب و معروف نیشابور به آرزویی برای فیروزه تراشان و خریداران داخلی و خارجی تبدیل شود.

تعداد صفحه :۱۱۶